Ý NGHĨA NGÀY DÂN SỐ THẾ GIỚI 11/7/2025

Ngày 11 tháng 7 hằng năm được chọn là Ngày Dân số Thế giới - một dịp đặc biệt nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng quốc tế về các vấn đề dân số, sức khỏe sinh sản, bình đẳng giới và phát triển bền vững. Đây là sáng kiến do Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) khởi xướng từ năm 1989, đã lan tỏa sâu rộng và trở thành một hoạt động thường niên mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Hướng tới Ngày Dân số Thế giới năm 2025, UNFPA chính thức công bố chủ đề toàn cầu: “Quyền tự quyết về sinh sản trong một thế giới đang thay đổi.” Chủ đề này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trao quyền cho mỗi cá nhân - đặc biệt là phụ nữ và thanh niên - để họ có thể đưa ra quyết định sinh sản một cách tự nguyện, dựa trên đầy đủ thông tin, trong bối cảnh các thách thức toàn cầu ngày càng gia tăng như biến đổi khí hậu, dịch chuyển dân số, bất ổn kinh tế và bất bình đẳng xã hội.

Thực tế cho thấy, hàng triệu người trên khắp thế giới vẫn không thể có được số con như mong muốn - dù là nhiều hơn, ít hơn hay hoàn toàn không sinh con. Trong khi tỷ lệ sinh giảm đã và đang trở thành tâm điểm của truyền thông toàn cầu, thì phụ nữ và người trẻ lại thường xuyên bị đổ lỗi cho những thay đổi nhân khẩu học này.

Do đó, mục tiêu thực sự của chúng ta không phải là kiểm soát tỷ lệ sinh, mà là trao cho mỗi cá nhân thông tin đầy đủ, phương tiện thích hợp, chính sách hỗ trợ và môi trường an toàn để họ có thể tự do và có trách nhiệm quyết định số con, khoảng cách giữa các lần sinh và thời điểm sinh con. Đó là cách duy nhất để xây dựng một thế giới công bằng, bền vững và đầy tình người - nơi mọi người đều được hỗ trợ để có gia đình như họ mong ước, và nơi mà chúng ta có thể tự hào trao lại cho thế hệ tiếp theo.

Trong những năm qua, công tác Dân số và Phát triển tại Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển bền vững của đất nước. Tuổi thọ trung bình tăng lên 74,7 tuổi vào năm 2024; tỷ lệ suy dinh dưỡng và tử vong bà mẹ, trẻ em giảm mạnh. Chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam cũng đã tăng hơn 6cm trong 30 năm qua. Một dấu mốc đáng chú ý gần đây là ngày 03/6/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số, chính thức bãi bỏ quy định mỗi gia đình chỉ sinh 1 hoặc 2 con, tạo điều kiện cho người dân được tự quyết định số con phù hợp với hoàn cảnh. Trước đó, Chính phủ cũng ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, như miễn giảm học phí mầm non, tư vấn và khám sức khoẻ trước kết hôn, chế độ nghỉ thai sản cho cả vợ và chồng… nhằm khuyến khích sinh đủ hai con tại các khu vực có mức sinh thấp.

Tại Hà Nội - địa phương có mật độ dân số cao thứ hai cả nước - công tác Dân số đã được triển khai đồng bộ, hiệu quả và đạt nhiều kết quả tích cực trong thời gian qua. Đồng thời đẩy mạnh triển khai các mô hình dân số hiệu quả như tư vấn và khám sức khoẻ trước kết hôn, chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, chăm sóc người cao tuổi tại cộng đồng... Đặc biệt, nhận thức rõ những hệ lụy của mức sinh thấp kéo dài, Hà Nội đã chủ động ban hành Kế hoạch số 30/KH-UBND ngày 31/1/2025 về thực hiện Chương trình điều chỉnh mức sinh đến năm 2030 trên địa bàn thành phố Hà Nội với mục tiêu duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm cân đối dân số, ổn định quy mô và phát triển nguồn nhân lực trong tương lai.

Những nỗ lực toàn diện trong công tác Dân số đã và đang góp phần nâng cao chất lượng sống cho người dân Thủ đô, hướng tới xây dựng một xã hội công bằng, nhân văn và phát triển bền vững, nơi mỗi người đều được tôn trọng, được trao quyền tự quyết về sinh sản, và có điều kiện thuận lợi để chủ động định hướng tương lai của mình.